Bo mogą zaistnieć okoliczności takiego rodzaju wynikające z zaszłości i ze stanów pewnych, które każą się zastanowić nad stosowaniem powszechnym i zawsze bezwzględnym owego prawa do wyboru wolnego wiary. Życie stwarza okoliczności niebywałe, które nie śniły się nawet filozofom - i w tych wypadkach, to jest w wypadkach szczególnych ów podział czy rozdział na narodowość i religię może okazać się niezasadny i oznaczać nic innego jak wylanie dziecka razem z kąpielą.

Wola wolna jest przynależna nam bezsprzecznie, każdy ma prawo podejmować decyzje w sprawach jego dotyczących osobiście, ma prawo wyboru swojej wiary na przykład. Jeżeli chodzi jednak o narodowość już takiego wyboru nie posiadamy i bez względu na to jaki jest nasz stosunek osobisty do danej narodowości po urodzeniu jesteśmy bezwzględnie przypisywani zwykle do tej narodowości do jakiej należą nasi rodzice. Wprawdzie po dojściu do wieku dojrzałości możemy zmienić narodowość, ale w życiorysie naszym ten szczegół pozostanie na stałe i świadczyć będzie do końca dni naszych kim urodziliśmy się.

Narodowość jest więc nam przypisana bez naszej zgody i woli - zwykle zgodnie z narodowością naszych rodziców lub z miejscem urodzenia. Tak postępuje się powszechnie i jest to sposób wygodny bardzo. O naszej wierze również stanowi to, jakiego wyznania są rodzice nasi - dopiero kiedy nabierzemy praw stanowienia samowolnie w tej sprawie możemy zmienić wyznanie. Ale zastanówmy się przez chwilę czy rzeczywiście w każdych okolicznościach i my wszyscy mamy w tym wypadku prawo do podejmowania decyzji jedynie zgodnie z wolą naszą.

Osobiście nie rozumiem tych wywodów ani uzasadnień przytaczanych przez stronę katolicką, w oparciu o które Judyta Stein uznana została za Żydówkę a na dodatek świętą katolicką.

Jeżeli chodzi o jej osobę powszechnie twierdzą katolicy, że określenie "Żyd" oznacza narodowość. Ale już jeżeli jest mowa o Jezusie czy o uczniach Jego słowo Żyd oznaczać ma wyznanie a nie narodowość. Wychodzi z tego, że sam Jezus i Jego uczniowie nie byli Żydami ale Edyta Stein owszem, była Żydówką i to jak najbardziej.

Nie chcę katolikom narzucać swoich poglądów na tę sprawę, ale jako Żyd mam chyba prawo osobiście wyrazić zdanie swoje o rzeczy - tym bardziej, że w moim rozumowaniu nie ma ani zamieszania ani dwuznaczności żadnych w tej sprawie.

Gdyby można było dzisiaj spytać Hitlera, dlaczego Judyta Sein została zamordowana z pewnością odpowiedziałby jasno i bez namysłu, że była Żydówką i dlatego nie miała prawa żyć - tak jak wszyscy Żydzi w czas, kiedy w Europie panował faszyzm hitlerowski. Natomiast, jeśli spytamy chrześcijanina, dlaczego Judyta Stein została przez papieża uznana za świętą w kościele katolickim, odpowiedziałby, iż była katoliczką i umarła za wiarę swoją.

Czy Hitler słusznie zamordował ją jako Żydówkę i czy papież słusznie uznał ją za męczennicę wiary katolickiej?

Wydaje się to być sprawą zagmatwaną - według mnie nie ma tutaj zawiłości żadnych, sprawa jest dla mnie jasna. Dlatego twierdzę jasno, że Judyta Stein była Żydówką dopóki nie zmieniła swojego wyznania - z chwilą, kiedy stała się katoliczką Żydówką być przestała.

Wiem, że wielu nawet spośród Żydów samych ze mną się nie zgodzi, ale postaram się wyjaśnić skąd moja pewność, że nie mylę się, i że takie rozumowanie, które ja wyznaję jest słuszne.

Powszechnie przyjmuje się podział pomiędzy narodowością a wyznaniem. Dlatego to Polak, Czech, Niemiec, Rosjanin czy też człowiek jakiejkolwiek innej narodowości może być równie dobrze katolikiem, protestantem, muzułmaninem czy też wyznawcą każdej innej religii, zachowując swoją narodowość. I nie przeczę by takie rozumowanie nie było słuszne - zgadzam się z nim zupełnie. Tę zasadę stosować można wobec wszystkich ludzi wszystkich narodowości za wyjątkiem Żydów. I jeżeli chodzi o tę narodowość, niestety, tu należy robić wyjątek. Zaraz postaram się wyjaśnić dlaczego.

Wszystkie ludy świata wykształcały czy też tworzyły swoją narodowość w ciągu długich lat historii nim osiągnęła ona swoją ostateczną i jednoznaczną postać. Bywało, że czasem ludy pewne zmieniały swoje nazwy, zamiast pierwotnej przybierały nową i pod tą nową były rozpoznawane. Bywało też, że przez czas jakiś nazywano je dwoma różnymi imionami, do czasu aż jedno z nich pozostało ostatecznie uznane i powszechnie używane. Nie znam natomiast przypadku, by jakiś naród zmienił swoją nazwę z powodu przyjęcia nowej wiary. Narody zmieniały wyznania swoje ale zwykle z tego powodu nie zmieniały dawnego swojego imienia-nazwy.

Jeżeli chodzi zaś o nas, Polaków to w chwili przyjęcia chrztu, nowej wiary na dobrą sprawę nie było jeszcze jednoznacznej nazwy na określenie mieszkańców naszego kraju. Nazwa Polak pojawiła się nieco potem, kiedy państwo polskie już istniało i plemiona wchodzące w jego skład zespoliły się kulturalnie na tyle, że można było mówić o jednolitym narodzie polskim.

Więc różnie to bywało w dziejach narodów poszczególnych ale w żadnym wypadku sprawa ta nie przedstawiała się tak jak w wypadku narodu żydowskiego. W tym wypadku sprawa narodowości miała się zupełnie inaczej - powiem nawet całkiem odmiennie i na dodatek dotyczy to wyłącznie tego jednego narodu, żadnego innego poza nim.

O narodzie żydowskim nie można mówić ani sądzić tak jak o innych pozostałych narodach jeżeli chodzi o jego wyznanie i narodowość. Różnie formowała się narodowość ludów ale wyznanie zwykle nie było czynnikiem określającym ich nazwę i osobowość. W wypadku narodu żydowskiego był to czynnik decydujący w sposób zasadniczy, powiedzieć można nawet główny i jedyny chyba. Sprawa wiary i narodowości w wypadku Żydów miała się zupełnie odmiennie i dotyczyła jedynie tego narodu. Narody zmieniały swoje wyznania i nazwy również - naród żydowski nigdy takich zmian nie przeżywał. Co jedynie to mógł zmieniać niektóre formy obyczajowe ale nigdy zasadnicze, te najważniejsze z nich.

Religia żydowska powstała grubo przed tym nim narodził się, zaistniał naród, który ją wyznaje.

Monoteizm judaistyczny, w jego założeniach podstawowych przyjął i wyznawał już założyciel i protoplasta narodu, praojciec Abraham. Wiara ta została mu przekazana przez Opatrzność - on przekazał ją swoim potomnym, rodzinie najbliższej, swojemu rodowi i plemieniu Abrahama, z którego w wiekach następnych narodził się powstał naród żydowski. Przez cały czas swojego pobytu w Egipcie plemię Abrahama wyznawało wiarę praojca swojego a po wyjściu z Egiptu, po otrzymaniu prawa i zawarciu przymierza z Bogiem ród Abrahama stał się w pełni narodem . Naród ten jednoczyła wiara i pochodzenie od praojca. Naród ten przeobrażał się i stawał coraz bardziej godnym swojej wiary i wiernym przymierzu zawartemu z Bogiem. To właśnie owa wiara przez czas cały wpływała na te wszelkie zmiany i przeobrażenia narodu, na doskonalenie się jego zgodnie z prawem boskim.

Wynika z tego jasno, że Żydzi nie wybierali sobie wiary według przekonania czy upodobania - nie mieli takiej możliwości nigdy bo wiara ta dana im była długo przed tym nim potomstwo Abrahama rozrosło się i przeobraziło w naród żydowski. To naród ten został wybrany niejako, stworzony i uformowany dla wiary, która istniała długo przed tym nim lud ten przeobraził się z rodu praojca swojego w naród. O wiele wcześniej już w zamyśle Stworzyciela było utworzenie narodu, którego przeznaczeniem niejako było wyznawanie wiary - pierwszej wiary monoteistycznej powstałej w dziejach ludzkości. Tak naród żydowski jak i Żyd każdy istnieje dla wiary swojej i przeznaczeniem jego jest jej wyznawanie - i jest to zgodne z zamiarem Stworzyciela. Żyd nie posiada możliwości jakiegokolwiek wyboru pod tym względem, nie może zmienić wiary i nadal mimo tego czuć się Żydem. Bóg sam stworzył ten naród po to by wyznawał tę a nie inną wiarę i postępował ściśle według jej zasad. Dał mu też ziemię obiecaną po to by jak inne narody mógł na niej pracować i rozwijać się i oddawać cześć swemu Bogu, który mu to nakazał i wyznaczył go do tej roli.

I właśnie w tym obrazie rzeczy, wobec tych dowodów bezsprzecznych tak narodowość jak i wyznanie w wypadku narodu żydowskiego oznacza jedno i to samo - odnośnie narodu żydowskiego religia i narodowość są zespolone w jedno i nie można tu robić podziałów żadnych. Zmiana wiary w wypadku Żyda oznacza również jednocześnie zmianę narodowości jego bo przeznaczeniem tego narodu jest wyznawanie wiary do której został on stworzony, przez Stwórcę samego, przez Boga Abrahama, praojca narodu żydowskiego.

Kiedy jakikolwiek Żyd zaczyna wielbić Boga według zasad innych niż nakazuje mu wiara żydowska, przestaje spełniać te zadania, do których został wyznaczony przez Boga samego i tym samym nie spełnia swoich obowiązków. Od tej chwili przestaje mieć prawo do nazywania siebie imieniem Żyd, bo nie spełnia obowiązków przynależnych tej nazwie.

Dzban wykonany jest do przechowywania napojów i z tego powodu nazywa się dzbanem. Kiedy zamiast napoju umieścimy w nim kwiaty i postawimy go na stole nakrytym obrusem, dzban przestaje być dzbanem a staje się wazonem. Przestał pełnić rolę dzbana i spełnia zadanie wazonu - więc nie ma podstawy nadal nazywać się dzbanem. Dzban służy do napojów, wazon do kwiatów. I nawet jest nieistotne jaki ma kształt, postać - zasadnicze jest jaką rolę pełni. Zaś nosiwodę nazywają nosiwodą dopóki wodę nosi - a z chwilą kiedy wodę nosić przestanie i zajmie się wyrabianiem kół na przykład nazywać go będą kołodziejem. I najwyżej dla rozpoznania bliższego dodawać będą że jest on byłym nosiwodą.

Trzeba raz na zawsze pojąć, że słowo Żyd ma dwojakie znaczenie wypływające z zaszłości historycznych, które mają znaczenie istotne od samych zaczątków powstania pojęcia narodu i religii żydowskiej.

Religia żydowska powstała przed pojawieniem się narodu żydowskiego i to ona zasadniczo uformowała ten naród nadając mu specyficzny charakter, obyczaje, prawa a nawet i tożsamość specyficzną, różną zupełnie od charakteru i specyfiki pozostałych narodów. To Bóg niejako wybrał i utworzył - można powiedzieć nawet "wyhodował" sobie ten naród dla wyznawania przez niego tylko pierwszej monoteistycznej religii świata.

Do dzisiaj, od zarania samego. wiarę żydowską wyznaje jedynie jeden naród - naród żydowski. I nigdy inaczej nie było. Nie można z tego powodu nazywać się Żydem i jednocześnie wyznawać wiarę chrześcijańską czy też inną jakąś, jak też nie można nazywać się katolikiem i wyznawać prawosławie jednocześnie.

Judytę Stein nie można nazywać Żydówką, bo odeszła dobrowolnie od wiary żydowskiej i przyjęła wyznanie katolickie, stała się więc katoliczką. Gdyby była innej narodowości np. Rumunką czy Greczynką i z prawosławia przeszła by na wiarę katolicką zmieniłaby jedynie wiarę pozostając w dalszym ciągu tym kim była poprzednio pod względem narodowościowym.

Jestem przekonany osobiście głęboko, że odnośnie narodu żydowskiego nie można w wypadku żadnym robić rozróżnienia pod względem wyznania i narodowości. Judaizm jest religią przeznaczoną przez Stwórcę dla jednego, wybranego przez Niego narodu - ten naród został wolą Stwórcy przypisany tej wierze i właśnie dlatego tak pod względem narodowościowym jak i religijnym rozróżnień w nazwie Żyd nie można robić żadnych.

Baruch Szajnerman