Za
mniej niż tydzień - CHANUKA (zaczyna się wieczorem 24 grudnia).
Po śmierci Aleksandra Wielkiego w 320 roku p.n.e. jego
imperium zostało podzielone i oddane pod kontrolę generałów. Władzę nad Syrią i
Judeą przejęła dynastia Seleucydów.
Narzucili oni mieszkańcom tych ziem kulturę grecką i
zwalczali żydowską religię, kulturę i tradycję. Odpowiedzią na agresywną
hellenizację było powstanie żydowskie skierowane przeciw Grekom i ich żydowskim
stronnikom, któremu przewodził kapłan Matiasz (Matatiachu) i jego pięciu synów.
Po śmierci Matiasza dowództwo nad powstaniem przejął jeden z jego synów - Juda
zwany Machabeuszem. Od jego imienia powstańcy nazywani byli Machabeuszami.
W 165 roku p.n.e. Żydzi wyparli Greków z Judei. Wolność religijna została
przywrócona. Świątynia jerozolimska, którą król Antioch IV przemienił na
miejsce kultu greckiego, została rytualnie oczyszczona i na nowo poświęcona.
Chanuka oznacza "poświęcenie".
Nazwa "Chanuka" jest też akronimem słów chanu kaf he -
"odpoczywali dwudziestego piątego[dnia]". Słowo chanu znaczy
"odpoczywali", natomiast litera kaf ma wartość liczbową 20 a he - 5.
Chanuka zaczyna się 25 dnia miesiąca kislew.
Według Talmudu, po oczyszczeniu Świątyni kapłani stwierdzili, że zapas oleju do
siedmioramiennego świecznika świątynnego wystarczy tylko na jeden dzień.
Jednak, w cudowny sposób, olej ten palił się aż przez osiem dni, a więc
wystarczająco długo, aby był czas na przygotowanie nowego zapasu.
Dlatego w trakcie ośmiodniowego święta Chanuka, zapala się co wieczór światła w
specjalnym świeczniku (chanukija) - począwszy od jednego (pierwszego dnia) do
ośmiu (w dzień ostatni).
(Obraz: Wojciech Stattler - Machabeusze)
/ tekst: Paweł Jędrzejewski, the 614 commandment/
|