W Księdze Samuela znajdujemy historię początków Szmuela Hanawi (proroka Samuela). Matka Szmuela długi czas modliła się o to, by mieć dziecko, i po wielu latach i modlitwach urodziła syna, z wdzięczności zdecydowała ona oddać go na służbę (Lewi) Haszem. Tanach opowiada:

    "Chana nie poszła, lecz oświadczyła swemu mężowi: Gdy chłopiec będzie odstawiony od piersi, zaprowadzę go, żeby ukazał się przed Haszem i aby tam pozostał na zawsze. Odpowiedział jej Elkana, mąż jej: Czyń, co ci się wydaje słuszne. Pozostań, dopóki go nie odstawisz od piersi. Oby tylko Haszem ziścił swe słowo. Pozostała, więc kobieta w domu i karmiła syna swojego aż do odstawienia go od piersi. Gdy go odstawiła, wzięła go z sobą w drogę, zabierając również trzyletniego cielca, jedną efę mąki i bukłak wina. Przyprowadziła go do domu Pana, do Szilo. Chłopiec był jeszcze mały. Zabili cielca i poprowadzili chłopca przed Eliego. Powiedziała ona wówczas: Pozwól, panie mój! Na twoje życie! To ja jestem ową kobietą, która stała tu przed tobą i modliła się do Haszem…"

    Gemara wyjaśnia, że postawione zostało Halachiczne pytanie- kto ma wykonać Awodę Szchity, czy ma być to Kohen czy mógłby być to Zar (obcy, inny mężczyzna, Israel lub Lewi)?

    Gemara interpretuje słowa Chany do Eliego - „O tego chłopca modliłam się”. Dlaczego Chana podkreśliła fakt, że modliła się o TO dziecko. Gemara wyjaśnia: „R. Eleazar powiedział: Szmuel winny był podjęcia decyzji w obecności swego nauczyciela („More Halacha Bifnei Rabo”); jak powiedziane jest: „A kiedy zabili cielca poprowadzili chłopca przed Eliego” (Księga Samuela, 1:25), - Ponieważ zabili cielca, chłopiec został przyprowadzony do Eliego? Oznacza to: - Eli powiedział im: Poślijcie po kapłana, by przyszedł i zabił (zwierzę). Kiedy Szmuel zobaczył, że poszukują oni kapłana, powiedział im: Dlaczego szukacie kapłana, do uboju? Szchita może zostać wykonana przez laika! Przyprowadzili go, więc do Eliego, który zapytał Szmuela, „skąd o tym wiesz”? Szmuel odparł: Napisane jest: „Czy kapłan powinien zabić? Powiedziane jest: Kapłan przedstawia krew”, co oznacza, że kapłani rozpoczynają od otrzymania krwi (Kabala), co pokazuje, że Szchita może być wykonana przez laika. Odpowiedział mu: Bardzo dobrze powiedziałeś, jednak w tym samym czasie winny jesteś „More Halacha Bifnei Rabo” (podjęcia decyzji w obecności swego nauczyciela), a ktokolwiek jest winny „More Halacha Bifnei Rabo” podlega karze śmierci. Z tego powodu Chana przyszła i błagała: „O tego chłopca modliłam się”.

    Rabin Heszel stawia pytanie, dlaczego, kiedy Eli powiedział Chanie, że Szmuel winny jest "More Halacha Bifnei Rabo" i podlegać ma karze śmierci, dodał on te słowa: „Bardzo dobrze powiedziałeś”? Wydaje się, że Szmuel został winny More Halacha Bifnei Rabo, ponieważ miał rację...

    Reb Heszel przedstawia typowo galicyjskie wyjaśnienie:

    Z jakiego powodu More Halacha podlega karze śmierci (nie w sensie dosłownym)?

    Gemara podaje możliwe przyczyny – 1. Kiedy studenci sami podejmują decyzje, wygląda to na brak szacunku wobec rabina. 2. Prawdopodobnie student podejmie błędną decyzję, ponieważ speszony jest obecnością rabina.

    Kiedy w Talmudzie mamy do czynienia z dwoma wyjaśnieniami, pojawia się natychmiastowe pytanie: „Mai nafka mina?”, czyli „ Na czym polega praktyczna różnica”, pomiędzy dwoma?

    Oto odpowiedź - w pierwszym wyjaśnieniu, nie ma znaczenia, jaki brzmiało pytanie, bez względu na to jak ono brzmiało, problem był z brakiem szacunku; w drugim natomiast wyjaśnieniu, tylko w przypadku podlegającym karze śmierci, student, który podjął prawdopodobnie błędną decyzję, będzie winny karze śmierci, jednak w sytuacji, która nie jest zagrożona karą śmierci (np. wykonanie Szchity przez nie-kapłana, nie podlega karze śmierci), student nie będzie Chajaw Mita (winny karze śmierci).

    Możemy zrozumieć teraz, co chciał powiedzieć Eli. Szmuel, małe dziecko, podjęło Halachiczną decyzję, że Zar (nie-Kohen) może wykonać Szchitę, tak by nie znaleźć się w kategorii Chaiwei Mitot (podlegającej karze śmierci) i miał on rację. Powodem dla More Halacha nie był więc lęk przed nauczycielem, i dlatego Eli powiedział mu: „Bardzo dobrze powiedziałeś”, w związku z tym przyjąć musimy, że powodem, dla którego stał się on winny More Halacha był tylko brak szacunku, i tak właśnie brzmiały słowa Eliego: „...kimkolwiek jesteś, winnym zostałeś "More Halacha Bifnei Rabo" i podlegasz karze śmierci”.

    Genialne wyjaśnienie Rebe reb. Heszela z Kruke.

    Historia kończy się happy-endem. Szmuel przeżył ów incydent, stał się uczniem Eliego a w późniejszym czasie stał się jednym z najważniejszych proroków, do tego stopnia, że Gemara zrównuje poziom jego proroctwa z proroctwem Moszego i Arona razem –  "Szmuel równy jest dwóm postaciom, a dokładnie, Mojżeszowi i Aronowi, jak powiedziane jest: "Wśród Jego kapłanów są Mojżesz i Aaron, i Szmuel wśród tych, co wzywali Jego imienia".

Rabin Boaz Pash - Tłumaczyła Daniela Malec
Dziękujemy organizacji Shavei Israel za udostepnienie tekstu