S Z A B A T      S Z A L O M ! 

17 Elul 5570/piątek 27 sierpnia 2010

 Zapalenie świec o godz. 19.36
Hawdala  sobota 28.08 godz. 20.46

Paraszat Ki Tawo

Parsza wymienia 98 przekleństw, długą listę nieszczęść i chorób, które, jak przyrzeka Mojżesz, spadną na lud Izraela jako kara w wypadku, gdy naród nie będzie się odpowiednio zachowywał. Obok tego wymienione jest dodatkowe przekleństwo ogólne, najgorsze ze wszystkich: „Także wszystkie choroby i plagi, nie zapisane w księdze tego Prawa, ześle Pan na ciebie, aż cię wytępi”. Jest to najgorsza kara, jaka może spotkać Izrael- nie powiedziane jest bowiem, co może to być dokładnie, jakie „choroby”, jakie „plagi” . Może to więc być cokolwiek. Istnieje wiele midraszy, na różne sposoby interpretujące, o jakie nieszczęście może chodzić.

Rabin Heszel przywołuje słowa jednego z midraszy: „Również wszystkie choroby i plagi nie wymienione w Torze – dotykają sprawiedliwych (źródło tego midraszu nie jest jasne, zobaczymy poniżej).

Heszel stawia pytanie: Skąd pochodzi obecna w midraszu idea, mówiąca o tym, że nieszczęścia nie wymienione w Torze spadną na sprawiedliwych (cadikim)?

W odpowiedzi powołuje się Rabin Heszel na słowa Rabina Jehudy Hahasid z jego książki Sefer Hasidim, oto one:

Razu pewnego jeden chasyd kąpał się w łaźni a jego żona siedziała przy nim. Nagle blask uderzył chasyda w głowę. Zapytała go żona: Co to za blask? Odpowiedział [chasyd żonie]: Blask, którym Święty, niech będzie błogosławiony, zapisuje uczynki każdego człowieka, a atrament, który pozostaje po pisaniu na świętym piórze, Najwyższy kończy na głowie cadyków, którym wybija godzina śmierci. I w tym tygodniu wybiła ona dla tego cadyka.

Inna wersja tej historii opowiada o tym, jak na głowie cadyków Bóg kończy atrament użyty przez Najwyższego do spisania Sefer Tora.

Na tej podstawie możemy zrozumieć teraz słowa midrasza, mówiące o tym, że „nieszczęścia nie wymienione w Torze spadną na sprawiedliwych”. Chodzi o tą samą kroplę atramentu, która nie została użyta do zapisania uczynków człowieka, zabija ona sprawiedliwych.

Inna wersja tej idei z Sefer Hasidim mówi o tym, że „nieszczęścia nie wymienione w Torze” to kropla atramentu, która nie została użyta do zapisania księgi Tory, zabija ona cadyków.

Tak Rabi Heszel wyjaśnia słowa tego wspaniałego midrasza.

***

Powinniśmy w tym miejscu wspomnieć jednak, że midrasz, do którego odwołuje się rabin Heszel nie znajduje się w żadnym dostępnym nam zbiorze midraszy, przynajmniej w takim kształcie i rozumieniu, jaką przedstawia nam Heszel.

Ideę tą znaleźć możemy w innym kształcie w Midrasz Raba do Lamentacji (1, 37): “ Śmierć sprawiedliwych jest dla Najwyższego trudniejsza niż 98 kar wymienionych w Miszne Tora”.

W jeszcze innej formie idea ta występuje w kolejnym midraszu. Mowa tam o okrutnym wydarzeniu z historii Izraela dotyczącej dziesięciu wielkich osobistości Izraela, zgładzonych z rąk Rzymian. Tak o śmierci Rabina Iszmaela opowiada Koen Gadol: „Król natychmiast skazał go a wyrok polegał na zdjęciu skóry z twarzy rabina, jeszcze żywego. Powiedział mu Rabin Iszmael: Ale nigdy przede mną, ani nigdy po mnie nie było/ będzie człowieka ukaranego taką śmiercią? Odezwał się Głos z Niebios i powiedział:  “Nie czytałeś w Sefer Torze? „Także wszystkie choroby i plagi, nie zapisane w księdze tego Prawa...”

Bazując na słowach Rabin Heszela zrozumieć możemy historię śmierci rabin Iszmaela, opowiedzianą przez Wielkiego Kapłana. Według niego, kiedy córka cesarza ujrzała blask twarzy Rabina Iszmaela, poprosiła swego ojca by oszczędzić rabina i ocalić go przy życiu, jednak cesarz odmówił. Po śmierci rabina, córka cesarza poprosiła, by zdjąć z niego skórę twarz, tak by mogła ją ona wziąć dla siebie. Czym jaśniała twarz Rabina Iszmaela? Co było źródłem blasku, które tak pragnęła córka cesarza? Prawdopodobnie światło to płynęło z tych samych resztek atramentu, które zakończył Najwyższy na głowie cadyka.

Szabat Szalom!

Rabin Boaz Pash - Tłumaczyła Daniela Malec
Dziękujemy organizacji Shavei Israel za udostępnienie tekstu