nie tylko Sprawiedliwych uznanych przez Yad Vashem (osób, które w czasie II wojny światowej niosły pomoc Żydom), ale wszystkich, którzy w obliczu totalitaryzmu i ludobójstwa mieli odwagę bronić godności człowieka, pomagać ofiarom, czy występować w obronie prawdy. Definicja ta obejmuje Sprawiedliwych spod wszystkich szerokości geograficznych, którzy swoich czynów dokonali w XX i XXI wieku

Dom Spotkań z Historią był jednym z sygnatariuszy apelu wystosowanego w 2012 roku przez działający we Włoszech Komitet Światowego Ogrodu Sprawiedliwych (GARIWO) skierowanego do Unii Europejskiej o ustanowienie Europejskiego Dnia Sprawiedliwych wszystkich reżimów totalitarnych. Jak pisali twórcy apelu: Dziś za Sprawiedliwych uważamy również tych, którzy sprzeciwiali się ludobójstwu Ormian, udzielali pomocy ofiarom wojny w Ruandzie, Kambodży czy w czasie czystek etnicznych w krajach byłej Jugosławii. Na miano Sprawiedliwych zasługują również ci, którzy mówili otwarcie o Gułagu.

10 maja 2012 roku Parlament Europejski przychylił się do apelu obywateli UE, przyjmując rezolucję ustanawiającą 6 marca Dniem Pamięci o Sprawiedliwych.

6 marca 2013 roku powołano w Domu Spotkań z Historią w Warszawie Komitet Honorowy Europejskiego Dnia Pamięci o Sprawiedliwych, na czele którego stanął Premier Tadeusz Mazowiecki. Komitet za cel swojej dzialności uznał:

– wspieranie przedsięwzięć edukacyjnych upowszechniających postawy Sprawiedliwych oraz działania mające na celu włączenie tych zagadnień do programu nauczania w szkołach;

– utworzenie Ogrodu Sprawiedliwych w Warszawie.

17 lutego 2014 roku, podczas drugiego posiedzenia, komitet zmienił nazwę na Komitet Ogrodu Sprawiedliwych w Warszawie, a na jego nowego przewodniczącego wybrano Prezesa Ośrodka KARTA – Zbigniewa Gluzę. Na tym samym posiedzeniu przyjęto propozycję lokalizacji Ogrodu Sprawiedliwych na terenie dzielnicy Wola oraz w drodze głosowania wybrano sześciu Sprawiedliwych, którzy zostaną uhonorowani w czerwcu br. Charakter warszawskiego Ogrodu będzie nawiązywał do istniejącego w Mediolanie Światowego Ogrodu Sprawiedliwych, w którym honorowani są również polscy Sprawiedliwi.

Polski Ogród Sprawiedliwych powstanie na skwerze Generała Jana Jura-Gorzechowskiego. W 2014 roku w warszawskim ogrodzie zostaną upamiętnieni: Marek Edelman, Magda Grodzka-Gużkowska, Jan Karski, Antonia Locatelli, Tadeusz Mazowiecki, Anna Politkowska. Co roku będą honorowane kolejne osoby. Kandydaturę może zgłosić każdy, natomiast zatwierdzać je – poprzez głosowanie – będzie Komitet Ogrodu Sprawiedliwych w Warszawie.

Skład Komitetu Ogrodu Sprawiedliwych

prof. Władysław Bartoszewski;

Bogdan Białek, Prezes Stowarzyszenia im. Jana Karskiego;

Alicja Bartuś, Międzynarodowy Dom Spotkań w Oświęcimiu;

Konstanty Gebert, publicysta, dziennikarz;

Zbigniew Gluza (Przewodniczący Komitetu), Prezes Fundacji Ośrodka KARTA, Redaktor Naczelny kwartalnika „Karta”;

Annalia Guglielmi (przedstawicielka GARIWO w Polsce);

Tomasz Thun-Janowski, Dyrektor Biura Kultury Urzędu m.st. Warszawy;

Piotr Jakubowski, Dyrektor Domu Spotkań z Historią;

Urszula Kierzkowska, Burmistrz Dzielnicy Wola w Warszawie;

Maja Komorowska, aktorka;

prof. Lena Kolarska-Bobińska, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego;

Jolanta Kurska, Prezeska Fundacji im. Bronisława Geremka;

Zbigniew Nosowski, Redaktor Naczelny miesięcznika „Więź”

Wacław Oszajca, jezuita, publicysta;

prof. Adam Daniel Rotfeld, współprzewodniczący Polsko-Rosyjskiej Grupy do Spraw Trudnych;

Andrzej Rottermund, Dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie;

Paula Sawicka, Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita;

Michael Joseph Schudrich, Naczelny Rabin Polski;

Joanna Sobolewska-Pyz, Stowarzyszenie „Dzieci Holocaustu”;

Anna Stupnicka-Bando, Polskie Towarzystwo Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata;

Róża Thun, deputowana do Parlamentu Europejskiego;

Józef Wancer, Fundacja Auschwitz-Birkenau;

Ewa Wierzyńska, Fundacja Edukacyjna Jana Karskiego, Muzeum Historii Polski;

Małgorzata Zakrzewska, Przewodnicząca Komisji Kultury i Promocji Rady m.st. Warszawy.

Więcej informacji: www.sprawiedliwi.dsh.waw.pl oraz www.gariwo.net.