Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie zaprasza na obchody 69. rocznicy Powstania w Getcie Warszawskim, które odbędą się 18 i 19 kwietnia. Obchody rozpoczną się w środę o godz. 20.30 w synagodze im. Nożyków (ul. Twarda 6) koncertem "Śpiew Ziemi" zespołu VDM Trio. Jednocześnie koncert zainicjuje trzecią edycję festiwalu Nowa Muzyka Żydowska, który potrwa do niedzieli 22 kwietnia. Bezpłatne wejściówki na koncert można odbierać od 13 kwietnia w kasie Festiwalu Nowa Muzyka Żydowska, w Nowym Kinie Praha (ul. Jagiellońska 26) w godzinach 16.00-19.00.
Tego samego dnia na babińcu synagogi im. Nożyków zostanie otwarta wystawa zdjęć z warszawskich ośrodków opieki dla dzieci żydowskich z kwietnia 1940 roku. Zdjęcia pochodzą ze zbiorów Żydowskiego Instytutu Historycznego.
Tradycyjnie centralnym punktem obchodów będzie złożenie 19 kwietnia kwiatów, w tym roku - przy Bunkrze Anielewicza na ul. Miłej 3 o godz. 12.00. W uroczystości wezmą udział przedstawiciele najwyższych władz, ambasadorzy oraz przedstawiciele organizacji żydowskich. Kwiaty zostaną także złożone przy płycie ku czci Szmula Zygielbojma na ul. Zamenhofa, na Umschlagplatzu (ul. Stawki), przy ulicy Siennej 55, gdzie znajduje się zachowany fragment muru getta oraz przy płycie ku czci Pawła Frenkla (ul. Muranowska 1).
Wieczorem, o godz. 17.00 w Teatrze Żydowskim odbędzie się wieczornica, podczas której będą wręczane medale "Powstanie w Getcie Warszawskim". Przedstawiony zostanie także spektakl "Walizka" w reżyserii Doroty Ignatiew.
W tym czasie, o godz. 18.30 w Muzeum Powstania Warszawskiego odbędzie się dyskusja "Jedno miasto - dwa powstania… Wspólna pamięć?". Piotr Kadlčik, przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie oraz dr Dariusz Gawin, polski historyk idei i filozof, porozmawiają o tym, jak trzeba wspominać i mówić o dwóch ważnych wydarzeniach - powstaniu w Getcie Warszawskim i Powstaniu Warszawskim. Na ile składają się one na rozumienie historii naszego miasta, na ile może istnieć wspólna pamięć - więcej - na ile te dwa wydarzenia są nierozerwalnie ze sobą złączone.
Getto Warszawskie powstało decyzją niemieckich władz okupacyjnych 2 października 1940 roku na mocy rozporządzenia wydanego przez gubernatora Ludwiga Fischera. Decyzję ogłoszono ponad tydzień później przez megafony uliczne - 12 października, w Jom Kipur.
W Getcie w momencie największego zagęszczenia przebywało ok. 460 tys. Żydów. Akcja likwidacji Getta rozpoczęła się 22 lipca 1942 roku. Od tego czasu ok. 300 tys. osób zostało wywiezionych do obozów zagłady i tam zamordowanych. Podczas jednej z kolejnych akcji wysiedleńczych 19 kwietnia 1943 r. w Getcie rozpoczęło się powstanie zbrojne. Kilkuset żydowskich bojowców stawiło zbrojny opór i chwilowo wyparło oddziały niemieckie z terenu Getta. Powstanie zakończyło się klęską niecały miesiąc później - 16 maja 1943 r. Po tym jak ostatnim bojowcom (m.in. Markowi Edelmanowi) udało się opuścić teren Getta, Jürgen Stroop, dowódca oddziałów niemieckich, wysadził Wielką Synagogę przy ul. Tłomackie, w symboliczny sposób ogłaszając upadek powstania.
Źródło: GWŻ, KAi
Foto: Jewish