Izraelscy
archeolodzy z Urzędu ds. Starożytności poinformowali w niedzielę o niezwykłym
odkryciu – nieopodal Ściany Płaczu odnaleźli glinianą pieczęć sprzed 2000 lat.
Na pieczęci widnieje napis w języku aramejskim: „czysty dla Boga”, co sugeruje,
że była używana podczas rytuałów w Świątyni. „Wydaje się, że znaleziony obiekt
był używany do oznaczania produktów, które były przynoszone do Świątyni i
spełniały wymóg rytualnej czystości” – stwierdził w oświadczeniu zajmujący się
odkryciami archeologicznymi Urząd ds. Starożytności.
Pieczęć jest
niepozorna, wielkości monety. Odkryta została w pobliżu Muru Zachodniego
zwanego także Ścianą Płaczu, pozostałości Drugiej Świątyni Jerozolimskiej. Na
pieczęci dają się odczytać dwa słowa w języku aramejskim o znaczeniu
"czysty dla Boga".
– Pieczęć pochodzi z okresu między I wiekiem p.n.e., a 70 r. n.e., kiedy
to Rzymianie stłumili żydowskie powstanie i zniszczyli drugą z jerozolimskich
świątyń – powiedział Ronny Reich, archeolog z Uniwersytetu w Hajfie,
współkierujący wykopaliskami. – Znalezisko to pierwsze odkrycie pieczęci z
napisem z tego okresu i wydaje się być materialną pamiątką rytuałów w Świątyni.
Do tej pory zostało odkrytych bardzo niewiele artefaktów związanych z
najświętszym miejscem judaizmu. Wzgórze Świątynne pozostaje niedostępne dla
archeologów ze względu na jego funkcję religijną i polityczną. Obecnie na
wzgórzu są święte miejsca muzułmanów: Kopuła na Skale i meczet Al-Aksa.
Archeolodzy twierdzą, że pieczęć była prawdopodobnie używana przez urzędników
świątyni do zatwierdzenia obiektów do użytku rytualnego – oliwy i być może
zwierząt przeznaczonych na ofiary. Materiały używane przez kapłanów świątyni
musiały spełniać surowe wytyczne czystości rytualnej szczegółowo określone w
Misznie.
Miejsce znalezienia pieczęci znajduje się na trasie głównej ulicy, która
przebiegała przez starożytną Jerozolimę, prowadząc do świątyni.
– Pieczęć jest wyjątkowa, została znaleziona tuż obok świątyni i jest podobna
do tych opisanych w Misznie – powiedział Aren Maeir z Uniwersytetu Bar-Ilan,
archeolog nie biorący udziału w badaniach. – Miło, gdy możemy połączyć odkrycia
archeologiczne z zapisami w starożytnych źródłach.
Zabytek został znaleziony w trakcie wykopalisk prowadzonych przez archeologów
Izraelskiego Departamentu Starożytności w ramach większego projektu badań pt.
"Miasto Dawida". Archeolodzy kopią w najstarszej części Jerozolimy.
Rzeczpospolita, Reuters,antiquities.org.il
Foto: antiquities.org.il