Mojżesz Schorr (ur. 10 maja 1874 w Przemyślu - zm. 8 lipca 1941 w łagrze w miejscowości Posty w Uzbekistanie) – polski historyk orientalista, znawca prawa babilońskiego, semitolog, rabin, działacz polityczny, senator II RP, wiceprezydent B'nai B'rith, jeden z twórców nowoczesnej historiografii polskich Żydów.W 1893 r. studiował historię i filozofię na Uniwersytecie Wiedeńskim, jednocześnie uczęszczając do szkoły rabinistycznej Israelitisch-Theologische Lehranstalt. Podczas studiów poznał i zaprzyjaźnił się z Maksymilianem Gumplowiczem, synem znanego socjologa Ludwika Gumplowicza, który po samobójczej śmierci syna zaopiekował się młodym Schorrem, doradzając mu studia w Polsce, które ten podjął w 1896 r. na Uniwersytecie Lwowskim.
W 1899 r. Mojżesz Schorr, obronił pracę doktorską pod tytułem „Organizacja Żydów w Polsce”, a w 1900 r. uzyskał dyplom rabinacki. Osiadłszy we Lwowie, prowadził szeroko rozwiniętą pracę pedagogiczną i społeczną. W roku 1904, został prezesem Związku Nauczycieli Religii Mojżeszowej Szkół Ludowych i Średnich w Galicji, założył Wydział Opieki Towarzystwa dla Wspierania Żydowskiej Młodzieży Szkół Średnich, oraz w latach 1903-1905 był przewodniczącym Towarzystwa dla Szerzenia Oświaty wśród Żydów "Toynbeehale" we Lwowi.
Od 1918 r., był członkiem Komisji Orientalistycznej przy Akademii Umiejętności.
Po przeniesieniu do Warszawy w 1923 r., został w 1925 r. profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, należał do grona współtwórców stołecznego Instytutu Nauk Judaistycznych. Od 1923 r. był rabinem Wielkiej Synagogi na Tłomackiem w Warszawie, przy której organizował budowę Biblioteki Judaistycznej.
W 1935 r. Mojżesz Schorr został wybrany na senatora w senacie RP. Angażował się w szeroko pojętą pracę humanitarną. Jako zwolennik osadnictwa w Palestynie, należał do kierownictwa Agencji Żydowskiej. Pełnił zaszczytną funkcje prezesa polskiego Towarzystwa Przyjaciół Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie, a w 1925 r. był honorowym gościem na ceremonii otwarcia uczelni.
Tuż przed wybuchem wojny angażował się w obronę mniejszości żydowskiej przed bojkotem handlowym.
Po wybuchu II wojny światowej został aresztowany przez Sowietów pod zarzutem działalności kontrrewolucyjnej i jako element społecznie niebezpieczny, zesłany do łagru NKWD w Uzbekistanie. O uwolnienie Mojżesza Schorra, bezskutecznie zabiegała ambasada USA, na prośbę generała Władysława Sikorskiego – Watykan, oraz polskie przedstawicielstwo w Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Uczony zmarł 8 lipca 1941 r. Jego grób nie zachował się.
Bibliografia
Żydzi, Andrzej Żbikowski
Żydzi polscy. Historie niezwykłe, pod red. Magdaleny Prokopowicz, Demart, Warszawa 2010, s. 291-293.
/zrodlo: wikipedia
foto wiki commons/