Ja słyszę ten tytuł i staram się

O tych ludziach myśleć,

Co chronili mnie.

Ja pytam i pytam: O, na miły Bóg,

Czy ja bym na ich miejscu

Tak uczynić mógł?

Gdy w morzu nienawiści,

W pożodze stał mój dom

Czy bym synom obcego narodu

Dał w mym domu schron?

Czy byłbym gotów wraz z rodziną mą

Być ciągle narażonym

Na niespodziane zło?

W bezsennych ciemnych nocach

Wytężać słuch i wzrok

Czy nie rozbrzmiewa z dala

Twardy kata krok.

Czy mógłbym choć uchwycić

Pojąć każdy znak.

Czy byłbym na to gotów?

Czy mógłbym chodzić tak

Wśród zgrai dusz sprzedajnych

Pośród zdrajców stad?

Nie jeden dzień, nie tydzień, ale tyle lat!

Tu sąsiad podejrzliwy

Tam spojrzeń, szeptów krąg –

Za ten jedyny ciepły

Za bratni uścisk rąk...

Nie mając żadnych zysków

Nie mając za to nic,

Bo człowiek człowiekowi

Ma Człowiekiem być.

Bo człowiek się ujawnia

Wśród ciężkich życia prób –

Więc pytam po raz wtóry

Więc pytam teraz, tu:

Czy ja tak też

Uczynić bym mógł?

To Oni w czasie wojny

Codziennie szli na bój,

To Oni to sprawili

Że świat się ostał mój.

To Oni, te filary

Tych Sprawiedliwych brać,

Na których się opiera

Po dziś dzień ten świat

Za Wasze bohaterstwo

Za Waszą mocną dłoń,

Przed Wami Sprawiedliwi,

W podzięce chylę skroń.

Chaim Chefer

Tłumaczenie z hebrajskiego

Szoszana Raczyńska

    Chaim Chefer urodził się 29 października 1925 r. w Sosnowcu, jako Chaim Feiner. Chaim był synem Isakara Feinera – sprzedawcy czekolady i Rivki Herzberg – gospodyni domowej. W dzieciństwie rodzice zapewnili młodemu Chaimowi prywatnego nauczyciela języka hebrajskiego. W 1936 rodzina wyemigrowała do Eretz Israel. Miejscem zamieszkania w nowej Ojczyźnie było miasto Ra’anana.

    W Ziemi Izraela, w wieku 13 lat rozpoczął swoją działalność literacką.

    W 1943 roku wstąpił do Plugot Machatz (Kompanii Ataku) – elitarnej jednostki Hagany. Brał udział w transportowaniu nielegalnych imigrantów, przybywających poprzez Syrię i Liban. Podczas Wojny o Niepodległość Izraela (1948-1949) zmienił nazwisko z Chaim Feiner na Chaim Chefer. W wojennych warunkach był jednym z założycieli Zespołu Muzycznego „Chizbatron”, stworzonego, aby dostarczać rozrywki żołnierzom Plugot Machatz. Równocześnie stał się głównym kompozytorem tworzącym muzykę dla Zespołu „Chizbatron”.

    Chaim Chefer umarł 18 września 2012 r. (Drugi Dzien Rosh HaShana 5773 r.) w Sourasky Medical Center w Tel Awiwie.